Gần đây mình mua máy ảnh về để tập chụp ảnh. Máy ảnh mình mua là loại DSLR, nhờ vậy mình vô tình khám phá được phần mềm trên Linux xịn cỡ nào.

Câu chuyện là vì mình là người mới tập chơi nên chỉ mua máy secondhand. Mình có người bạn giới thiệu chỗ mua cho mình. Khi mua xong thì anh chàng muốn kiểm tra coi máy mình mua có phải hình dựng không, bằng cách so sánh số serial in trên thân máy và nhúng trong file hình. Bạn đầu, anh đấy dùng website http://shuttercounter.com/, upload ảnh chụp bởi máy lên để xem thông tin. Nhưng sau đó mình phát hiện hóa ra trên Linux cũng có phần mềm làm được chuyện này, là gThumb:

Và điểm lợi là phần mềm này miễn phí. Mình so sánh với các phần mềm trên Windows thì không thấy phần mềm miễn phí nào làm được chuyện này.

Ngày này 4 năm trước, mình đón năm mới bằng chuyến đi ngẫu hứng qua Campuchia. Ấn tượng sâu đậm nhất còn lưu lại đến hôm nay là món cá nướng giấy bạc ướp lá chúc của nước bạn. Chúc là một loại cây giống như chanh, trái nhăn nheo, lá rất thơm, hay gặp trong ẩm thực Thái Lan, Campuchia. Mình chưa chụp hình lá chúc nên lấy ảnh từ Internet để minh họa.

Địa điểm tìm món này: Sau khi qua cửa khẩu Mộc Bài - Bà Vẹt, đi theo Quốc Lộ 1 đến thị xã Svay Rieng. Ngay cửa ngõ Svay Rieng có một cái hồ lớn, sau khi đi xuyên qua cái hồ này, bạn rẽ trái đi ven bờ hồ. Lúc này bên trái là hồ, bên phải là một dãy nhà thưa thớt, có một vài quán nhậu dựng bằng tre nứa, khách ngồi ăn trên sập. Các quán này có bán món cá nướng kể trên.

Mấy nay nghe báo chí ca ngợi về blockchain & Web3 quá nên mình quyết định bước chân vào lĩnh vực này để tìm hiểu coi nó có ứng dụng thực tế gì không. Sau một tháng đọc tài liệu và viết code thử, mình nghĩ là đã tìm thấy câu trả lời.

Mình tìm hiểu về blockchain & Web3 với tâm thế của một người làm kĩ thuật, tức là mình không chỉ đọc khơi khơi. Mình muốn lập trình, làm ra được một ứng dụng cụ thể từ blockchain. Trong số các hệ thống blockchain, mình chọn Solana để nghiên cứu. Mình chọn nó là vì:

• Nó cho phép lập trình bằng ngôn ngữ Rust. Mình ưu tiên Rust không chỉ vì lý do cảm tính (yêu thích) mà còn vì lý do thực dụng: Đầu tư vào Rust để sau khi làm về blockchain, mình có thể sử dụng Rust để làm việc cho các mảng khác (web, hệ thống nhúng v.v...). Nếu mình theo Ethereum thì phải học ngôn ngữ Solidity, nhưng Solidity chỉ có giá trị với smart contract. Rời blockchain ra thì chẳng dùng Solidity được vào việc gì khác, phí thời gian học tập.
• Solana có tốc độ xử lý giao dịch nhanh. Theo mình, muốn có ứng dụng thực tế thì phải nhanh. Tương tự như bạn vô một website mà tải chậm thì lần sau bạn chẳng muốn ghé lại nữa.

If you are using the command-line tool for Solana blockchain, you may be tired from remembering and typing its subcommands and options. How to get auto-completion for it?

Thank to great Rust libraries, Solana CLI automatically has a feature to generate auto-completion scripts. It is just that the feature is not mentioned in documentation yet. To generate this script for your shell, just run:

$ solana completion -s <your-shell>

Mấy bữa nay, nghe đâu cáp Internet đại dương lại bị đứt, khiến việc truy cập website nước ngoài rất khó khăn. Tuy nhiên đường truyền tại các datacenter trong nước thì vẫn nhanh như lũ về, cho nên nếu đi ké được qua đường truyền này thì ngon. Ta có thể làm việc ấy bằng cách tự dựng proxy, để "bẻ lái" đường truy cập từ nhà đến datacenter rồi từ datacenter ra thế giới.

Trước tiên, phải nhắc nhở rằng bài hướng dẫn này không dành cho tất cả mọi người, mà nó dành cho "nhà có điều kiện". "Điều kiện" ấy là bạn phải có một server trong nước. Bạn có thể tự thuê cá nhân hay xài ké server công ty. Và như thường lệ, bài hướng dẫn này áp dụng cho hệ điều hành Linux, cụ thể là Ubuntu 20.04.

Phía server

Để nói cụ thể hơn thì phần mềm proxy mà ta sẽ dùng thuộc thể loại HTTP proxy, tức là nó chỉ chuyển hướng các truy cập website (giao thức HTTP/HTTPS). Các phần mềm game, chat dùng giao thức riêng thì sẽ phải dùng các loại proxy khác.