Sự tăng giá của BitCoin khiến mọi người bắt đầu để ý tới công nghệ blockchain. Trong cơn say tiền điện tử, nhiều người bắt đầu hoang tưởng về quyền năng của blockchain. Một số kẻ cơ hội bắt đầu vơ lấy blockchain, gắn vào mọi thứ để lòe bịp thiên hạ.
Một trong những ứng dụng bị gắn mác blockchain vô tội vạ là chuỗi truy xuất nguồn gốc nông sản.
Dưới đây là đoạn trích tranh luận của mình về tính thiết thực của việc ứng dụng blockchain trong truy xuất nguồn gốc nông sản.
Hội thoại 1:
Nguyễn Hồng Quân Mình có 1 vài câu hỏi: 1. Giải pháp truy xuất nguồn gốc truyền thống không dựa vào blockchain thì có điểm yếu gì khiến phải dùng blockchain? Đặc tính nào của blockchain khắc phục điểm yếu đó? 2. Khi áp dụng blockchain thì mang đến bất lợi nào?
Dương Lê Giai phap truyen thong chi la truy xuat thong tin và dữ lieu đuọc người cung cấp tuỳ ý sửa. Con block chain duoc xac nhan boi tat ca nhung nguoi lien quan và khi da xac nhan thi ko sua duoc tránh được gian dối trong cung cấp thoing tin nguồn gốc
Nguyễn Đức Huy Cơ chế xác nhận là như thế nào bạn?
Tuan Tran dữ liệu cùng một lúc lưu trữ trên nhiều máy chủ đặt ở các nơi xa nhau và 3 giây lại đồng bộ 1 lần nên không thể trong 3 giây mà sửa cùng một lúc trên tất cả các máy được, nhỡ nhập sai thì đành chịu
Nguyễn Hồng Quân Trong thực tế có thật là người ta hay sửa không? Nếu cần làm sai lệch thông tin nguồn gốc, người ta chỉ cần làm động tác đơn giản là không ghi chép thông tin, hoặc cố ý cung cấp thông tin sai, chứ người ta chẳng đợi ghi cho đã rồi sửa (để tốn tiền in lại mã QR à). Như vậy lợi ích "chống sửa" của blockchain chẳng giúp ích gì mấy.
Dương Lê sua tren he thong thi đâu cần in lại mã qr
Nguyễn Hồng Quân Khi mã QR đã in rồi mới nảy sinh nhu cầu chỉnh sửa thì sao? Chỉ chỉnh sửa trên hệ thống mà không in lại mã QR, lúc người ta quét cái mã cũ thì làm sao lấy ra thông tin ăn khớp với hệ thống?
Dương Lê bản chất truy xuất nguồn gốc là truy vết lại đúng những gì diễn ra có sự tham gia cua tất cả các bên liên quan trong chuỗi cung ứng khi một dữ liệu đua lên mọi người đều thấy và xác nhận Vid du a cung cap heo gióng cho b nuôi, b cung cap heo thit cho c và c giet mo roi dua ra bàn ăn. Khi co nguòi ngo độc se dieu tra lại toàn bộ và biết do lỗi ông nào
Còn truy xuat thong thuong chi la do 1 nguòi ghi cho ca chuỗi và muốn ghi sao thi ghi có lợi cho mình, khi có vấn đề thi chỉ ông ghi chịu còn những ông kia nói tôi đâu có xác nhân thông tin đó nên từ chối trách nhiệm
Nguyễn Đức Huy Vậy nếu lỡ đối thủ cạnh tranh chơi xấu, xác nhận bậy thì mình phải làm sao? Có cơ chế chống hack ko?
Nguyễn Hồng Quân Ai nói truy xuất thông thường là "chỉ 1 người ghi cho cả chuỗi". Đó là cách thức tổ chức, quản lý, chả liên quan gì đến blockchain cả. Việc có người khác tham gia xác nhận hay không cũng là do cách quản lý, hệ thống không dùng blockchain cũng có thể điều động thêm người vào khâu xác nhận, liên quan gì đến blockchain?
Hội thoại 2
Chi Tran Ngoài truy xuất nguồn gốc ra, giải pháp này còn làm được điều gì nữa không vậy bạn?
Dương Lê Chống giả nha bạn dựa trên mã qr code biến đổi mỗi sp la một mã riêng, chống tràn hàng và bảo hành
Nguyễn Hồng Quân Trước lkhi có blockchain, người ta vẫn làm được mã QR duy nhất cho mỗi sản phẩm mà?
Dương Lê dung roi thi qrcode biến đổi mỗi sp là một mã và kiểm soát số lần quét giúp chống giả còn block chain giúp truy xuát nguồn góc
Nguyễn Hồng Quân "vic do" là gì? Không cần blockchain người ta vẫn truy xuất nguồn gốc được mà. Muốn truy xuất nguồn gốc thì cần phải ghi chép tại từng khâu vận chuyển. Ghi chép thì có nhiều cách, cần gì đến blockchain?
Dương Lê block chain duoc kiem soat boi ca mạng lưới ko sửa được khi đẫ xác nhân con ghi chép thông thường có thể sửa bất cứ lúc nào nó ko dung voi ban chat viec truy xuất
Dương Lê Và khi co viec say ra loi o mot khâu nào đó họ có thể sửa để từ chối trách nhiệm còn tren blockchain ko sua duoc
Nguyễn Hồng Quân Cái nhập sai làm cho thông tin nguồn gốc bị sai thì phải sửa lại cho đúng chứ. Chẳng lẽ duy trì cái sai đó thì đặt ra truy xuất nguồn gốc để làm gì?
Nguyễn Hồng Quân Quan điểm của blockchain là "sợ người ta từ chối trách nhiệm hơn sợ thông tin bị sai" à? Hóa ra blockchain bao che cho sự gian dối?
Nguyễn Hồng Quân Nhưng mà trong thực tế nếu cần gian dối, người ta sẽ không cần sửa lại thông tin (dù là ghi chép), mà người ta chỉ cần "bỏ qua không cung cấp thông tin", hoặc "cung cấp thông tin sai". Đó mới là chỗ ngứa cần giải quyết, chứ không phải giải quyết bằng việc "không cho sửa".
Dương Lê bản chất truy xuất nguồn gốc là truy vết lại đúng những gì diễn ra có sự tham gia cua tất cả các bên liên quan trong chuỗi cung ứng khi một dữ liệu đua lên mọi người đều thấy và xác nhận Vid du a cung cap heo gióng cho b nuôi, b cung cap heo thit cho c và c giet mo roi dua ra bàn ăn. Khi co nguòi ngo độc se dieu tra lại toàn bộ và biết do lỗi ông nào
Còn truy xuat thong thuong chi la do 1 nguòi ghi cho ca chuỗi và muốn ghi sao thi ghi có lợi cho mình, khi có vấn đề thi chỉ ông ghi chịu còn những ông kia nói tôi đâu có xác nhân thông tin đó nên từ chối trách nhiệm
Dương Lê bản chất truy xuất nguồn gốc là truy vết lại đúng những gì diễn ra có sự tham gia cua tất cả các bên liên quan trong chuỗi cung ứng khi một dữ liệu đua lên mọi người đều thấy và xác nhận Vid du a cung cap heo gióng cho b nuôi, b cung cap heo thit cho c và c giet mo roi dua ra bàn ăn. Khi co nguòi ngo độc se dieu tra lại toàn bộ và biết do lỗi ông nào
Còn truy xuat thong thuong chi la do 1 nguòi ghi cho ca chuỗi và muốn ghi sao thi ghi có lợi cho mình, khi có vấn đề thi chỉ ông ghi chịu còn những ông kia nói tôi đâu có xác nhân thông tin đó nên từ chối trách nhiệm
Dương Lê Khi tựu mình xác nhận thi đông thoi chịu trách nhiệm và lầm chuẩn, moi nguoi deu làm chuẩn thì khách hàng yên tâm
Dương Lê Dán cái tem để khách hàng thấy làm ăn đoàng hoàng minh bạch và chuẩn từ đó tin tuong va mua
Nguyễn Hồng Quân Ủa. Trong cái ví dụ đó thì cách truy xuất truyền thống vẫn có thể giao cho mỗi người ghi một khâu chứ ai bắt buộc chỉ 1 người ghi đâu? Cái này là do cách tổ chức, quản lý chứ có phải do phương tiện ghi chép là gì (giấy bút hay blockchain) đâu.
Nguyễn Hồng Quân Ngay cả khi áp dụng blockchain, tại khâu của ông B, ông B mà cố ý ghi sai thì blockchain giải quyết được chuyện gì?
Dương Lê Như mình đã nói là cái thông thường người gi có thể sửa khi sảy ra vấn đề và tu chối trách nhiệm còn trên block chain thi ko sua được nên ko thể từ chối trách nhiệm
Dương Lê Neu ông b ko ghi thi khi sảy ra chuyện ông b la người chịu trách nhiệm lơn nhất và mọi nghi vấn đặt vào do ông b làm sai
Dương Lê Con thông thường ông b ko ghi thi ông c se ko tin oing b va ko lấy hàng của ông b
Dương Lê Nếu bạn hiểu rõ bản chất của block chain bạn sẽ hiểu vì sao
Nguyễn Hồng Quân Thì đó, rõ ràng có hay không có blockchain thì ông B cũng làm sai được, và làm mất niềm tin của người khác được. Chẳng thấy vai trò gì của blockchain trong chuyện này.
Nguyễn Hồng Quân Bản chất của blockchain là gì cũng đâu giải quyết được chuyện người ghi chép nguồn gốc cố ý ghi chép sai. Từ nãy giờ bạn chỉ khoe blockchain "chống sửa" chứ có nêu ra được là nó "chống nhập sai từ đầu" đâu.
Dương Lê Nó có vai trò truy cúu trách nhiệm đúng người giúp mọi nguòi phải làm đúng nếu ko là bi tẩy chay khỏi chuõi cung ứng và thay vào người tốt hơn
Dương Lê Còn thông thường ko thể biết ai sai ai đúng cả
Nguyễn Hồng Quân Ủa, truy cứu trách nhiệm đúng người thì cần gì blockchain? Giả sử ông B nhập 2 con heo từ ông A mà ghi sai thành 4 con, hoặc ghi sai nhập từ ông A', thì chỉ cần đối chiếu số liệu của ông A, ông A' và các giấy tờ khác của ông B thì vẫn lần ra được. Và trong tình huống này, dù có blockchain thì ông B vẫn khai man là nhập 4 con được, hoặc khai man nhập từ ông A' được. Chẳng thấy có gì khác nhau giữa dùng hay không dùng blockchain.
Dương Lê khai man thi sao nguoi sau xac nhan duoc phai co su đồng thuận các bên mà bạn
Nguyễn Hồng Quân Người sau xác nhận được hay không thì cần gì blockchain? Ông C nhận 2kg thịt heo từ ông B thì chỉ cần nhận đủ 2kg là xác nhận được rồi, cần quái gì blockchain. Còn giả sử ông C đòi ông B giao thịt heo lấy từ ông A, nhưng ông B lại lấy từ ông A' xong ghi bậy là lấy từ ông A thì ông C đâu có chứng cứ gì để từ chối xác nhận? Dù blockchain có mặt ở đây thì ông B vẫn ghi bậy được. Trong cả 2 trường hợp (có hoặc không có blockchain) ông C cũng chỉ có cách kiểm tra là hỏi ông A coi có phải ông B nhập heo của ông A thật không.
Tổng kết
Tóm lại, sau đây là luận điểm của những người khoe khoang về blockchain:
1. Blockchain giúp không ai có thể sửa đổi những bản ghi chép trong chuỗi truy xuất nguồn gốc.
Phản biện: Nếu người trong chuỗi muốn gian lận, họ sẽ ghi chép sai thông tin, chứ không chọn cách ghi đúng rồi vào sửa lại. Blockchain chẳng có tác dụng gì trong việc ngăn cản người ta ghi sai cả. Chưa kể, nếu người trong chuỗi vô tình ghi sai, nay họ muốn sửa lại thì bị blockchain ngăn cấm, làm sao cho ra được một chuỗi truy xuất chứa thông tin chính xác.
2. Blockchain không cho sửa đổi nên ngăn chặn người ghi sai vào sửa lại để trốn tránh trách nhiệm.
Phản biện: Đối với chuỗi truy xuất nguồn gốc, cái người tiêu dùng quan tâm là nó cho thông tin trung thực, chính xác. Nếu nó lỡ sai thì các ông phải sửa lại cho đúng, chứ để cái sai sờ sờ ra đấy rồi ngồi truy tố nhau à? Khi nhà cháy thì người ta lo dập lửa, cứu cháy chứ ai lại để lửa cháy hết mọi thứ, cháy lan sang nhà khác rồi đừng đấy đổ tội cho ai làm cháy nhà?